Wanneer vertel je op je werk dat je zwanger bent? Mag je tijdens werktijd naar de verloskundige? En moet je voorzorgsmaatregelen nemen op je werk nu je zwager bent? Als zwangere krijg je te maken met rechten en plichten op je werk. Er is een handige factsheet gemaakt met een overzicht hiervan, lees dit hier.
Wanneer vertellen?
Je bent wettelijk verplicht uiterlijk 3 weken voor ingang van je zwangerschapsverlof aan je werkgever te vertellen dat je zwanger bent. Voor je werkgever is het uiteraard prettiger als je dit eerder doet. Zo kan hij of zij alvast op zoek naar een geschikte vervanger.
Zwangerschapscontroles tijdens werk
Op het moment dat je je werkgever vertelt dat je zwanger bent, krijg je extra rechten als het gaat om rust, ruimte en ontslagbescherming. Dit geldt tijdens je zwangerschap en tijdens de periode dat je borstvoeding geeft. Daarnaast hoor je gelegenheid te krijgen om de verloskundige of gynaecoloog te bezoeken, ook onder werktijd. Het is daarom verstandig je werkgever al eerder te informeren over je zwangerschap.
Zwangerschapsverklaring
Met een zwangerschapsverklaring kan je werkgever een zwangerschapsuitkering aanvragen. Je kunt de verklaring, na het maken van de termijnecho, bij onze assistentes opvragen. Op de zwangerschapsverklaring staat: dat je zwanger bent, wanneer de vermoedelijke bevallingsdatum is en je persoonlijke gegevens.
Zwangerschapsverlof
Je mag maximaal 6 weken voor de uitgerekende datum met zwangerschapsverlof gaan. Je bent echter verplicht om minimaal 4 weken voor de uitgerekende datum te stoppen met werken. Het totale verlof duurt 16 weken. Je hebt dus altijd minimaal 10 weken na je bevalling vrij ook wanneer de baby later dan gepland geboren wordt. Met je zwangerschapsverklaring kun je je verlof aanvragen. Op de site van het UWV kun je precies lezen wanneer je recht hebt op welke uitkering.
Zelfstandig of werkloos?
Ben je zelfstandige of ben je werkloos, dan gelden er andere regels dan wanneer je in loondienst bent. Wanneer je als zelfstandige werkt dan moet je bij de UWV een uitkering aanvragen. Voor zwangerschap en bevalling samen heb je recht op minimaal 16 weken uitkering. Elke week krijg je een uitkering voor 5 werkdagen. Je krijgt dus geen uitkering voor de zaterdagen en zondagen. Je hebt altijd recht op 10 weken uitkering ná de bevalling. De hoogte van je uitkering hangt af van je inkomen in het kalenderjaar voordat je zwanger werd. De uitkering is nooit hoger dan het minimumloon.
Ouderschapsverlof
Na je zwangerschaps- en bevallingsverlof, kun je ook ouderschapsverlof opnemen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen betaald en onbetaald ouderschapsverlof.
Vanaf 2 augustus 2022 hebben werknemers in Nederland recht op 9 weken gedeeltelijk betaald ouderschapsverlof. Voorwaarde is dat zij deze 9 weken opnemen in het 1e levensjaar van het kind. Daarmee krijgen ouders meer tijd om te wennen aan de nieuwe gezinssituatie. En om samen bewust keuzes te maken over de verdeling van werken en zorgen.
Alleen ouders die in loondienst werken hebben recht op gedeeltelijk betaald ouderschapsverlof. Als 2 ouders in loondienst werken, hebben beide ouders recht op het gedeeltelijk betaald ouderschapsverlof.
Na deze periode kan je ook voor langere tijd ouderschapsverlof opnemen. Het ligt aan jouw werkgever of deze vorm van verlof doorbetaald wordt. Tijdens je verlof bouw je geen vakantie-uren op. Je hebt recht op 26 weken aaneengesloten verlof of je kunt die uren verdelen over een langere periode, bijvoorbeeld door 1 dag per week vrij te nemen. Je hoeft het ook niet gelijk te doen. Je hebt recht op ouderschapsverlof tot je kind 8 jaar is.
Hoe je je verlof in wilt richten hangt van heel veel factoren af. Overleg dit met je werkgever. De rijksoverheid geeft meer informatie over ouderschapsverlof
Na afloop van de verlofperiode heb je het recht om weer te gaan werken voor het aantal uren dat in je arbeidsovereenkomst staat. Het opnemen van ouderschapsverlof verandert hier niets aan.
Werkomstandigheden
Je werkgever is verplicht om de gezondheid van jou en jouw kind tijdens de zwangerschap en periode van borstvoeding te beschermen. Hij of zij moet er dus voor zorgen dat je veilig kunt werken. Uitgangspunt is wel dat je je eigen werk kunt blijven doen, in je eigen functie en op je eigen werkplek. Er zijn bepaalde werkomstandigheden die risicovol zijn voor je zwangerschap. Voor meer informatie kijk op de site van het RIVM.
Aangepast werk
Heb je inderdaad zwaar of risicovol werk, dan moet je werkgever het werk aanpassen en je eventueel ander werk aanbieden. Je kunt ook overleggen met de bedrijfsarts (Arbo-dienst) of inlichtingen vragen bij de Arbeidsinspectie.
Daarnaast:
- kun je je werkgever vragen om extra pauzes als je erg moe bent
- ben je niet verplicht om ’s nachts te werken of om over te werken
- je kunt je werkomstandigheden ook bespreken met ons. Wij kunnen je vertellen of het werk wat je doet risicovol is voor je zwangerschap of aangeven dat je het rustiger aan moet doen op je werk
Werk na de bevalling
De eerste 6 maanden na de bevalling heb je recht op extra pauzes om te kolven. Daarnaast ben je ook niet verplicht om ’s nachts te werken of om over te werken.
Een app voor advies op maat
Via de app Werk en zwangerschap van de FNV krijg je advies op maat en tips over alle werkgerelateerde zaken waarmee je te maken krijgt tijdens de zwangerschap. Je kunt je uitgerekende datum invullen waardoor je informatie krijgt die aansluit bij jou werkomstandigheden en periode van de zwangerschap.
Partnerverlof
Of je recht hebt op kraamverlof, kun je opzoeken in de cao. Is er in de cao niets geregeld, dan heb je recht op 5 werkdagen betaald kraamverlof. Daarnaast is er de mogelijkheid om 5 weken geboorteverlof op te nemen in de eerste zes maanden na de geboorte van jullie kind. Lees er meer over op de website van de rijksoverheid.
